بررسی سنجش آگاهی مردم در خصوص ارزش جنگل‌های هیرکانی در حوزه‌های فریرود ـ زیلکی رود، دوهزار - سه هزار، بلیران و چهل‌چای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکترای علوم جنگل، دانشکده منابع دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 دانش‏آموخته دکترای جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری، ایران

3 دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشگاه آزاد چالوس، واحد علوم و تحقیقات، چالوس، ایران

4 مدیر ملی پروژه مدیریت چند منظوره جنگل‌های هیرکانی، چالوس، ایران

5 معاون ملی پروژه مدیریت چند منظوره جنگل‌های هیرکانی، چالوس، ایران

6 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست،گرایش آلودگی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، تنکابن، ایران

چکیده

جنگل‌ها و مراتع به عنوان یکی از منابع اصلی تجدیدشونده، نقش مهمی در ایجاد بستر مناسب برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌کنند. به همین جهت، در پژوهش حاضر اهداف مختلفی از قبیل تنوع زیستی در جنگل، اهمیت جنگل‌ها از نظر زیست محیطی و اقتصادی، عوامل تخریبی جنگل‌ها، مشکلات و مسائل اساسی مردم جنگل‌نشین، نحوه تعامل مردم با جنگل و تأثیر جنگل‌ها بر زندگی مردم مورد سنجش قرار گرفته است. روش پژوهش پیمایشی (Survey) و جمعیت آماری این پژوهش نیز شامل سه گروه شهروندان، روستائیان و گردشگران بالای 15 سال در سه استان مازندران، گیلان و گلستان بوده است. اندازه نمونه از سه گروه برابر با 1892 نفر به دست آمده است که 9/68% آنها را شهروندان، 9/19% را روستانشینان و 2/11% را گردشگران تشکیل می‌دهند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که 2/53% از مردم نام جنگل‌های هیرکانی را شنیده‌اند و در مقابل 8/46% اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. 4/62% گفته‌اند شکار انواع پرندگان و حیات وحش باعث از بین رفتن طبیعت و جنگل خواهد شد. 7/32% معتقدند این شکار تأثیر خاصی نمی‌تواند داشته باشد و تنها 7/4% پاسخ‌گویان گفته‌اند شکار انواع پرندگان و حیات وحش باعث حفظ طبیعت و جنگل می‌شود. 7/87% افراد مورد مطالعه از فواید، اهمیت و نقش جنگل‌های هیرکانی به لحاظ زیست‌محیطی آگاهی زیادی دارند. آتش‌سوزی جنگل‌ها، برداشت غیر مجاز چوب از جنگل‌ها و ریختن زباله در جنگل از نظر مردم به عنوان مهم‌ترین عوامل تهدید‌ کننده و مخرّب جنگل‌های هیرکانی شناخته شده است. بر اساس یافته‌ها، 4/72% مردم نگران از بین رفتن جنگل‌های خزری هستند و 2/7% نیز اصلاً نگران از بین رفتن جنگل‌های هیرکانی نیستند. بیشترین میزان بهره‌مندی مردم از جنگل مربوط به گردش و تفریح، چیدن گیاهان و میوه‌های جنگلی، چیدن گیاهان دارویی، جمع‌آوری هیزم بوده است. مشکلات مربوط به آسفالت و جاده‌ای برای رفت و آمد، کمبود امکانات رفاهی، مشکلات گاز، ناامنی در جنگل و مشکلات امور بهداشتی از جمله مهمترین مسائل و مشکلات مردم جنگل‌نشین بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Public Awareness About the Values of Hyrcanian Forests in the Fariroud-Zilkiroud, Dohezar-Sehezar, Balairan and Chehelchai Watersheds

نویسندگان [English]

  • Mohsen Javanmiri Pour 1
  • Abbasali Nobakht 2
  • Ishaq Ataei 3
  • Daryoush Bayat 4
  • Jalil Karami 5
  • Nariman Bayat 6
1 PhD Graduate, Forest Sciences, Faculty of Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 PhD Graduate, Forestry, Mazandaran University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Sari, Iran
3 PhD Candidate, Forestry, Chalous Azad University, Science and Research Unit, Chalus, Iran
4 National Director of Hircanian Multifunctional Management Project, Chalus, Iran
5 National Deputy Director of Hircanian Multifunctional Management Project, Chalus, Iran
6 M.Sc. Graduate in Environmental science, Azad University, Tonekabon, Iran
چکیده [English]

Forests, as a renewable resource, play an important role in creating a suitable platform for the development of economic and social activities. In this research, various objectives such as forest biodiversity, the importance of forests from environmental and economic view points, destructive factors of forests, impact of forests on people's lives, interaction of people with forests are the most important issues discussed in this paper. The survey method and the statistical population of this study include the three groups of citizens, villagers and tourists over 15 years old in Mazandaran, Gilan, and Golestan provinces. The sample size of the three groups is 1892 people in which 68.9%, 19.9% and 11.2% are citizens, rural and tourists, respectively. The findings of this study show that 53.2% of the people have heard the name of Hyrcanian forests while 46.6% of them were unaware of this name. In addition, 62.4% have said that the hunting of birds and wildlife would destroy the nature and the forest, 32.7% are on the opinion that the hunting cannot have any particular impact, and only 7.4% of the respondents have said that hunting of birds and wildlife would preserve the forest. 87.7% of the subjects under this study are aware of the benefits, importance and the role of Hyrcanian forests in terms of their environmental impacts. Fire, illegal harvesting from the forest, and dumping of garbage in the forest by the public are considered as the most destructive factors of the Hyrcanian forests. Based on the findings, 72.4% of the people are concerned about the destruction of the Caspian forests, and 7.2% are not worried at all about the destruction of the Hyrcanian forests. The objective of the greatest number of people using the forest was for recreation, picking plants and forest fruits, benefiting from medicinal plants, and collecting firewood. Pavement and road problems, lack of facilities, gas shortages, insecurity in the forest and the problems of health issues are among the most important concerns of forest residents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hyrcanian forests
  • Biodiversity
  • Social Forestry
  • Forest Management
  • Interaction with Forest