اثر رشد اقتصادی و مصرف انرژی بر آلودگی محیط‌زیست: مطالعه موردی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

2 دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبراز

چکیده

بیشتر فعالیت‌های اقتصادی ناگریز به استفاده از منابع طبیعی بوده و در عین حال با انتشار پسماندهای ناشی از تولید در محیط‌زیست سبب به وجود آمدن فشار بر اکوسیستم طبیعی می‌شوند. در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی رابطه بین انتشار دی‌اکسیدکربن و متغیرهای درآمد ملی، آزادسازی تجاری، تولید برق، مصرف کل فرآورده‌های نفتی، مصرف گاز طبیعی و سرمایه‌گذاری داخلی در قالب فرضیه زیست‌محیطی کوزنتس با استفاده از اطلاعات سری زمانی سالانه اقتصاد ایران برای دوره زمانی (1358-1391) و با بهره‌گیری از روش الگوی خود رگرسیونی با وقفه‌های توزیعی گسترده (ARDL )پرداخته شود. این امر نشان می‌دهد که فرضیه زیست محیطی و وجود منحنی کوزنتس در ایران تا اندازه ای مورد تایید قرار می گیرد، و برای تحقق کامل آن باید رشد استاندار و تکنولوژی کامل تولید صورت گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که افزایش درآمد ملی، آزادسازی تجاری، تولید برق، مصرف کل فرآورده‌های نفتی ، مصرف گاز طبیعی و سرمایه‌گذاری داخلی اثر مثبت و معناداری بر انتشار دی‌اکسیدکربن دارند. همچنین مجذور درآمد اثر منفی، اما ضعیف‌تری نسبت به درآمد بر آلودگی محیط‌زیست دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Economic Growth and Energy Consumption on Environmental Pollution: A Case Study of Iran

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

Most economic activities inevitably use natural resources and at the same time by releasing waste material which is a result of production activities, imposes pressures on the natural ecosystem. In this study it has been attempted to investigate the relations between carbon dioxide emissions and national income variables, trade liberalization, electricity generation, total consumption of petroleum products, natural gas consumption and domestic investment in the form of Environmental Kuznets Curve (EKC) hypothesis by applying time series data of Iran’s economy during the time period of (1979-2010) and by adopting Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) method. This shows that environmental hypothesis and Kuznets Curve are partly approved in Iran. In order to accomplish this issue thoroughly, standard growth and perfect technology in production is required. The results of this study indicate that increase in national income, trade liberalization, electricity generation, total consumption of petroleum products,  natural gas consumption and domestic investment have a positive and significant effect on carbon dioxide emission. Moreover, it has been found that chi-income has a negative, however, more insignificant, compared to income, on environmental pollution

کلیدواژه‌ها [English]

  • Trade Liberalization
  • Electricity Generation
  • Domestic Investment
  • Environmental Kuznets Curve
  • ARDL Model
ابریشمی، حمید و آذر مصطفایی (1380)، «بررسی رابطه بین رشد اقتصادی و مصرف فرآورده‌های عمده نفتی در ایران»، مجله دانش و توسعه، شماره 1.
اصغری، مریم و سمیه سالارنظر رفسنجانی‌پور (1392)، «تاثیر سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم بر کیفیت محیط‌زیست کشورهای منتخب حوزه منا»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 9، صص 30-1.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (سال‌های مختلف)، بانک اطلاعات سری‌های زمانی.
برقی‌اسگویی، مهدی ( 1378)، «آثار آزاد‌سازی تجاری بر انتشار گازهای گلخانه ای: دی‌اکسیدکربن»، مطالعات و پژوهشگاه جهاد دانشگاهی.
برهمندزاده، دانیال و زهرا رضایی‌قهرودی (1393)، «ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﻓﺮآورده ﻧﻔﺘﯽوﮔﺎز در ﺑﺨﺶ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﯽ سال‌های 1391- 1380»، نشریه آمار، شماره 7.
پژویان، جمشید و نیلوفر مرادحاصل (1386)، «بررسی اثررشد اقتصادی بر آلودگی هوا»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال هفتم، شماره 4، صص 160- 141.
 ترازنامه انرژی سال (1391)، تهران وزارت نیروی معاونت امور انرژی.
حسینی‌نسب، ابراهیم و سمیه پاکیاری (1391)، «بررسی تاثیر رشد اقتصادی و آزاد‌سازی تجاری بر آلودگی محیط‌زیست»، مجله اقتصادی، دو ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌‌های 9و10، صص 82-61.
سعیدی، محسن، عبدالرضا کرباسی، تیکا سهراب و رضا صمدی (1384)، مدیریت زیست‌محیطی نیروگاه‌ها، وزارت نیرو، سازمان بهره‌وری انرژی ایران (سابا)، چاپ اول.
شرزه‌ای، غلامعلی و مجید حقانی (1388)، «بررسی رابطه علی میان انتشار کربن و درآمد داخلی با تاکید بر نقش مصرف انرژی»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 6.
صادقی، حسین، مهسا نوری‌شیرازی و کاظم بیابانی‌خامنه (1393)، «نقش تولید برق از منابع تجدیدپذیر در کاهش گازهای گلخانه‌ای: یک رویکرد اقتصادسنجی»، نشریه انرژی ایران، دوره 17، شماره 3.
متفکرآزاد ، محمدعلی و رباب محمدی‌خانقاهی (1391)، «بررسی اثرات رشد اقتصادی، مصرف انرژی و درجه باز بودن تجاری برکیفیت محیط‌زیست در.ج .ا. ایران»، فصلنامه اقتصاد و محیط‌زیست انرژی، سال اول، شماره 3، تابستان 1391، صص 106-89.
فطرس، محمدحسن و معصومه امامی (1390)، «بررسی عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران با تاکید بر اثر حق ثبت اختراع»، مجله اقتصادی - ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌‌های اقتصادی، شماره12، صص 72-53.
مبارک، اصغر و نویده محمدلو (1388)، «بررسی اثر آزاد‌سازی تجاری بر انتشار گاز‌های گلخانه‌ای»، نشریه برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 108، صص 58-31.
محمدباقری، اعظم (1389)، «بررسی روابط کوتاه مدت و بلندمدت بین تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و انتشار دی‌اکسیدکربن در ایران»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال 7، شماره 27، صص 129- 101.
محمودی، نیلوفر و ناصر شاهنوشی (1391)، «سرمایهگذاری، مصرف انرژی و آلودگی در کشورهای در حال توسعه»، هشتمین همایش دو سالانه اقتصاد کشاورزی ایران (کشاورزی پایدار و امنیت طلایی و توسعه پایدار).
ﻧﺸﺮﻳﻪ آمار ﺗﻔﺼﻴﻠﯽ صنعت برق ایران ویژه مدیران (1393)، شرکت مادر تخصصی توانیر، شماره 1.
نشریه خبری مدریت و پژوهش فناوری (1393)، «گزارش پنجمین سمینار علمی مدریت و پژوهش فناوری با موضوع مقاوم سازی»، سال هفتم، شماره 112، ص15.
 
Beak .J.kim.h.(2013), “Is Economic Growth Good or bad for the Environment? Empirical evidence from Korea”, Energy Economics, Vol. 36, issue C, pp. 744-749.
Beckerman, W. (1992), “Economic Growth and the Environment: Whose Growth? Whose Environment?”, World Development, Vol. 20, pp. 481-496.
Coondoo, D. and S. Dinda (2008), “Carbon Dioxide Emission and Income: A Temporal Analysis of Cross-country Distributional Patterns”, Ecological Economic, Vol. 65, pp. 375-385.
Heli Arminen and Pendo Kivyiro (2014), “Carbon Dioxide Emissions, Energy Consumption, Economic Growth and fForeign Direct Investment: Causality Analysis for Sub-Saharan Africa”, Journal Energy, Vol. 74, issue 6, pp. 4870-4875.
Ilhan Ozturk  and Ali Acaravci (2013), “The Long-run and Causal Analysis of Energy, Growth, Openness and Financial Development on Carbon Emissions in Turkey”, Journal Energy Economics, Vol. 36, issue 6, pp. 262-263.
Khalid Ahmed and Wei Long (2012), “Environmental Kuznets Curve and Pakistan:An Empirical Analysis”, Journal Procedia Economics and Finance, Vol. 1, issue5, pp. 4-13.
Selden, T. M. and D. Song (1994), “Environmental Quality and Development: Is There a Kuznets Curve for Air Pollution?”, Journal of Environmental Economics and Management, Vole. 27, pp. 147-162.
Stern, D.I. (1998), “Progress on the Environmental Kuznets Curve?”, Environment and Development Economics, issue 3, pp. 173-196.
S.S. Wang, D.Q. Zhou, P. Zhou and Q. W. Wang (2011), “CO2 Emissions; Energy and Consumption Economic Growth in China: A Panel Data Analysis”, Journal Economic Modelling, Vol. 39, issue 3, pp. 4870-4875.
Ugur Soytas, Ramazan Sari and Bradley T. Ewing (2007), “Energy Consumption , Income and Carbon Emissions in the United States”, Journal Ecologlcal Economics, Vol 62, issue 7, pp. 482-489.
World Bank (2014), World Development Indicators, The Word Bank.